Dịch lại bài thơ “Un secret - Tình tuyệt vọng” sau 80 năm.
Felix Arvers (1806 - 1850) là thi sĩ Pháp và kịch tác gia. Bài Un secret của ông đã được dịch ra nhiều thứ tiếng. Trong phong trào Thơ Mới ở Việt Nam (1932 – 1945), bài thơ được giới thiệu qua bản dịch “Tình tuyệt vọng” của Nhà văn Khái Hưng, được nhiều thế hệ người Việt Nam yêu thích. GS.TS Nguyễn Lân Dũng đã đăng nguyên bản tiếng Pháp, sưu tầm các bản dịch tiếng Anh, tiếng Trung, tiếng Nga và một vài bản dịch tiếng Việt khác. Đưa lên blog của mình mời dịch lại, GS. hi vọng sau 80 năm, sẽ xuất hiện bản dịch tốt hơn bản dịch “Tình tuyệt vọng” của Khái Hưng. Sáng kiến của GS. TS. Nguyễn Lân Dũng đã được nhiều người hưởng ứng, theo dõi
Nguyên bản tiếng Pháp của Alexis Felix Arvers
Un secret
Mon âme a son secret, ma vie a son mystère
Un amour éternel en un moment conçu:
Le mal est sans espoir, aussi j'ai dû le taire,
Et celle qui l'a fait n'en a jamais rien su.
Hélas! j'aurai passé près d'elle inaperçu,
Toujours à ses côtés et pourtant solitaire;
Et j'aurai jusqu'au bout fait mon temps sur la terre,
N'osant rien demander et n'ayant rien reçu.
Pour elle, quoique Dieu l'ait faite douce et tendre,
Elle suit son chemin, distraite et sans entendre
Ce murmure d'amour élevé sur ses pas.
A l'austère devoir pieusement fidèle,
Elle dira, lisant ces vers tout remplis d'elle:
"Quelle est donc cette femme?" Et ne comprendra pas!
Bản dịch của Khái Hưng (1906-1947)
Tình tuyệt vọng
Lòng ta chôn một khối tình
Tình trong giây phút mà thành thiên thu
Tình tuyệt vọng, nỗi thảm sầu
Mà người gieo thảm như hầu không hay.
Hỡi ơi! Người đó ta đây
Sao ta thui thủi đêm ngày chiếc thân?
Dẫu ta đi trọn đường trần
Chuyện riêng há dám một lần hé môi.
Người dầu ngọc nói hoa cười
Nhìn ta như thể nhìn người không quen
Đường đời lặng lẽ bước tiên
Ngờ đâu chân đạp lên trên khối tình.
Một niềm tiết liệt đoan trinh
Xem thơ nào biết có mình ở trong
Lạnh lùng lòng sẽ hỏi lòng:
“Người đâu tả ở mấy dòng thơ đây?”
Bản dich tiếng Anh của Henry Wadswordth Longfellow
My Secret
My soul its secret has, my life too has its mystery,
A love eternal in a moment's space conceived;
Hopeless the evil is, I have not told its history,
And the one who was the cause nor knew it nor believed.
Alas! I shall have passed close by her unperceived,
Forever at her side, and yet forever lonely,
I shall unto the end have made life's journey, only
Daring to ask for naught, and having naught received.
For her, though God has made her gentle and endearing,
She will go on her way distraught and without hearing
These murmurings of love that round her steps ascend.
Piously faithful still unto her austere duty,
She will say, when she shall read these lines full of her beauty,
"Who can this woman be?" and will not comprehend.
Bản dịch tiếng Hoa:
一個秘密
我的靈魂有一個秘密，我的生命的奧秘：
永恆的愛在設計的時間。
邪惡是沒有希望的，所以我只好保持沉默，
而另一個卻從來不知道任何事情。
唉！我會通過幾乎被忽視了她，
總是在他身邊，總是孤獨的;
我已經通過我的時間在地球上製造，
不敢多問什麼，並有收到什麼。
對她來說，雖然神所造甜嫩，
她跟隨她悲痛欲絕的方式或沒有聽力
瞳孔的雜音愛他的腳步。
在嚴峻的義務虔誠忠實，
她會說，讀這些行充滿了它：
“這是什麼女人？”和不理解。
Bản dịch tiếng Nga:
В моей душе есть тайна, в моей жизни есть тайна
Вечная любовь, возникшая вмиг
Безнадежная боль, о которой я должен молчать
И та, которая её причинила, ничего не знает об этом.
Увы! Я проведу возле неё, незамеченный, всегда рядом, и всё же одинокий
До конца отмеренное мне на земле время
Не осмеливаясь ни о чём просить и ничего не получая.
Она, хотя Бог её создал мягкой и нежной
Будет идти своей дорогой, рассеянная, не слышащая
Этот шепот возвышенной любви вслед её шагам
Строго приверженная должному
Она почтительно спросит, читая стихи, полные ею:
«Кто же эта женщина?» и не поймёт.
Bản dịch của nữ sĩ Mộng Tuyết
MỐI U TÌNH
Trong một phút ôm lòng thắc mắc,
Mối yêu đương dằng dặc khôn khuây.
Đau thương tình khó giải bày,
Người làm đau khổ có hay đâu nào.
Than ôi ! Vẫn đìu hiu lặng lẽ,
Bên cạnh ai, ai kẻ biết cho.
Đường trần biết đến bao giờ
Cũng chưa dám ngỏ ước mơ với tình.
Kiều diễm ấy khuôn xanh biệt đăi,
Vẻ xuân tươi ngọc nói hoa cười.
Thế mà trên bước đường đời
Hững hờ, chẳng chút đoái hoài ái ân!
Chất phong phỉ ân cần trau chuốt,
Dễ mà khi nàng đọc thơ ta,
Vì nàng thi tứ đậm đà,
Ngẩn ngơ nàng hỏi: “Nàng là ai đây?”
(Dịch năm 1933)
Bản dịch của Lãng Nhân
Nỗi lòng
Nỗi lòng kia chẳng ai hay,
Mối duyên ấp ủ từ ngày gặp nhau.
Gặp nhau một khắc tưởng đâu
Khối tình như đã kết sâu ngàn đời!
Nghiệp này không thoát được rồi:
Một mình mình biết, ngỏ lời cùng ai?
Mà ai cũng chằng đoái hoài,
Vì ai, thấu được nỗi ai đau lòng!
Tưởng rằng gần gũi chốc mòng
Vẫn trong gang tấc mà lòng cô liêu.
Không xin cũng chẳng được chiều
Chiếc thân lặng lẽ rõi theo đường đời....
Nàng thì hiền dịu tính trời
Thờ ơ đâu nghĩ đến lời yêu thương!
Đi về giữ mực đoan trang
Vô tình gieo lụy trên trường ái ân,
Thơ này riêng tặng giai nhân.
Mà giai nhân lại mười phân hững hờ.
Hỏi rằng: “Người đẹp trong thơ,
Là ai thế nhỉ?” chẳng ngờ là ai...
Bản dịch của Hoa Mai
U tình một khối chôn sâu
Tình trong giây phút nhớ nhau suốt đời!
Đơn phương là mối tình tôi
Mà người gieo thảm phương trời có hay?!
Hỡi người ở chốn nước mây
Biết chăng ta vẫn ngày ngày đơn côi?!
Dẫu ta đi trọn đường đời
Chuyện riêng há dám hé môi một lần
Ta ngắm em lòng bâng khuâng
Em nhìn ta giống người dưng qua đường
Gót sen dạo bước cõi trần
Có hay tình hận dưới chân nghẹn ngào?!
Hỡi người đang ngự trên cao
Xem thơ có biết nỗi sầu ở trong?!
Lạnh lùng nàng hỏi trống không:
"Người đâu hiển hiện ở trong thơ này?"
Bản dịch của Vườn của Đạt:
Trái tim tôi chứa một niềm u uẩn
Tình ngỡ thoáng qua mà vương vấn một đời
Tuyệt vọng rồi, đành câm lặng mà thôi
Nàng đâu hiểu khối tình tôi chân thật.
Nàng đâu biết có tôi trong gang tấc
Mãi mãi cạnh nàng mà mãi mãi đơn côi
Dẫu cuối đường đời cũng chỉ một mình thôi
Không dám hé môi, không lời yêu đáp trả
Trời sinh nàng dịu dàng xinh đẹp quá
Trên đường vui huyên náo có nghe đâu
Mỗi bước nàng gieo, tình thủ thỉ trăm câu
Lòng tôi nói tiếng yêu nàng đầy tha thiết
Thơ ca tụng nhan sắc nàng, tôi viết
Nàng đọc xong, e sẽ hỏi “Ai đây?”
Và muôn đời sẽ không biết là ai.
Bản dịch của Trần Lê Văn
TÌNH VĨNH CỬU
Bí mật hồn ta, bí mật của đời ta,
Tình vĩnh cửu nảy sinh từ chốc lát.
Im lặng là nỗi đau, tim ta đành lạnh ngắt,
Em gây nỗi đau nào em có biết gì.
Ôi! Em chẳng nhìn thấy ta,dù gần em ta đi.
Luôn ở bên em lòng luôn đơn chiếc.
Trên trái đất đường đời ta đi hết,
Dám đòi hỏi gì đâu, có nhận được gì đâu?
Dù trời sinh em dịu dàng, thùy mỹ biết bao,
Lơ đãng em đi không bao giờ nghe thấy
Tiếng yêu dấu xôn xao dưới chân em vang dậy.
Với phận sự gắt gao, em thầm kín, trung thành.
Đọc những câu thơ nói về em, em tự hỏi mình
Người đàn bà trong thơ là ai, em chẳng hiểu?
Quỳnh Trâm dịch từ bản tiếng Anh của Henry Wadsworth Longfellow
My Secret
My soul its secret has, my life too has its mystery,
A love eternal in a moment's space conceived;
Hopeless the evil is, I have not told its history,
And the one who was the cause nor knew it not believed.
Alas! I shall have passed close by her nperceived,
Forever at her side, and yet forever lonely,
I shall unto the end have made life's journey, only
Daring to ask for naught, and having naught received.
For her, though God has made her gentle and endearing,
She will go on her way distraught and without hearing
These murmurings of love that round her steps ascend.
Piously faithful still unto her austere duty,
She will say, when she shall read these lines full of her beauty,
"Who can this woman be?" and will not comprehend.
Bí mật đời tôi
Tâm hồn tôi giấu bí mật suốt đời
Tình vĩnh cửu kết thành trong khoảnh khắc
Nhưng vô vọng, đành lặng im, chôn chặt
Bởi một người… chẳng biết, cũng không tin!
Ôi, dường như đã gần chạm hồn em?
Gần bên em, mà lòng cô đơn mãi
Bước đường đời đến tận cùng khắc khoải
Chỉ hỏi điều vô nghĩa, nhận hư vô…
Chúa ban cho em dịu ngọt mộng mơ
Sao em cứ làm ngơ không nghe thấy?
Lời tỏ tình thì thầm quanh em đấy
Tiếng lòng anh, nỡ giẫm đạp, em ơi?
Nguyện cùng em, sứ mệnh đã trao rồi
Vần thơ anh đắm say người nhan sắc
Và khi đọc, ngây thơ, em thắc mắc:
“Đây là ai?...” - Em chẳng thể biết đâu!
17/12/2013
Bản dịch của Trần Mạnh Tuân
TÌNH ĐƠN PHƯƠNG
Đơn phương yêu... giấu suốt đời,
Gặp em giây lát tình tôi trọn dành.
Lặng câm, vô vọng cũng đành,
Người trao đau khổ... chẳng rành, chẳng tin.
Ngỡ rằng đã có được em,
Cô đơn ngày tháng chuốc thêm nỗi sầu.
Đường đời chẳng biết đến đâu,
Bâng quơ chỉ dám mấy câu... xa gần.
Trời cho nhan sắc mười phân,
Làm ngơ em chẳng một lần ngó xem.
Lời tỏ tình phủ quanh em,
Tình tôi... sao nỡ đạp lên phũ phàng?
Thề nguyền, tôi quyết đa mang,
Bao vần thơ viết cho nàng đắm say.
Đọc mà em chẳng có hay,
Vô tư vẫn hỏi “Ai đây?”... Nhói lòng!
Bản dịch của Lan Hoa qua phần dịch nghĩa lấy trên mạng internet
Tâm hồn tôi có điều sâu kín, đời tôi có sự bí mật
Một mối tình vĩnh cửu đã nảy sinh trong chốc lát :
Nỗi đau này không hy vọng, nên phải câm nín
Và người đã gây ra nó không hề biết
Than ôi ! tôi đi qua gần nàng mà nàng không để ý,
Luôn ở bên cạnh nàng mà vẫn lẻ loi.
Và tôi vẫn sẽ đi hết đời mình trên quả đất,
mà không dám cầu xin gì cũng như không nhận được gì
Về phần nàng, dù Thượng đế đã ban cho tính hiền thục và dịu dàng,
Nàng sẽ đi con đường của mình, lơ đãng và không nghe thấy
Lời thì thầm của tình yêu vọng lên từ dưới chân
Với một bổn phận khắc khổ, sự chung thuỷ đạo hạnh,
Khi đọc những dòng này, mà toàn thể nói về nàng, nàng sẽ hỏi:
"Người phụ nữ nào đó vậy ?" và sẽ không thể hiểu ra.
TÌNH ĐƠN PHƯƠNG
Từ giây phút tình cờ gặp người thiếu phụ
Trái tim tôi câm nín đến bây giờ
Nàng dịu dàng, tiết hạnh, vô tư
Đâu biết được tôi yêu nàng khắc khoải
Nàng lơ đãng gót khuê, không hề nghe thấy
Tiếng yêu thầm da diết vọng bước chân
Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời nàng
Mà cô đơn lẻ loi đến tận cùng tiềm thức
Tôi sẽ đi hết cuộc đời mình trên trái đất,
Tình không dám cho,
Nên chẳng hề mong đón nhận điều gì
Và tôi hiểu, rồi có một ngày kia
Dù đọc được những dòng thơ tôi viết
Đạo hạnh thủy chung, nàng sẽ không hay biết
Sẽ hỏi tôi rằng : “ - Người thiếu phụ đó là ai?”
… Tôi bí mật buồn đau suốt cả cuộc đời!
Bản dịch của Đinh Diên Kỳ Minh
TÌNH ĐƠN PHƯƠNG
Tâm hồn ta đau đáu một khối tình
Tình thoáng qua mà dường như vĩnh cửu
Tình tuyệt vọng nào ai có thấu
Người gieo sầu như thể không hay
Hỡi ơi! Nàng như ở đâu đây
Đường trần gian mình ta đi lặng lẽ
Mối tình câm ta đâu dám hé
Nàng ngó lơ, lãng đãng bước chân
Ta đã đi gần hết đường trần
Không cầu xin, không nhận được điều cần biết
Trời ban cho Nàng sắc tài diễm tuyệt
Nàng bước đi lơ đãng chẳng cần chi
Lời tình yêu thầm luyến bước chân đi
Tiết hạnh ,đoan trang nàng hững hờ tự hỏi:
“Cô nàng nào đây?”như lời ai nói
Kể lâm ly trong những áng thơ này?
XIN MỜI CÁC BẠN TIẾP TỤC DỊCH CHO THÊM PHẦN
PHONG PHÚ
Xem thêm
XIN MỜI CÁC BẠN TIẾP TỤC DỊCH CHO THÊM PHẦN
PHONG PHÚ
Xem thêm
